Jeszcze kilka lat temu wielu producentów żywności koncentrowało się na produkowaniu szybkiej i łatwej w przygotowaniu żywności. Była ona jednak pozbawiona wielu cennych i niezbędnych dla dobrego funkcjonowania organizmu składników odżywczych. Dziś, na skutek wzrostu świadomości konsumentów, coraz więcej osób zwraca jednak uwagę, aby spożywane produkty, które trafiają na nasze stoły były jak najbardziej naturalne, niskokaloryczne i przede wszystkim - bogate w składniki odżywcze. Takie wymogi spełniają produkty zaliczane do tzw. żywności funkcjonalnej.

Powiedzenie „jesteś tym, co jesz” nie wzięło się znikąd. Lekarze i dietetycy od lat przekonują, że zdrowy styl życia bazujący na pełnowartościowych i dobrze zbilansowanych posiłkach to podstawa, która nie tylko zapewni lepszą kondycję całego organizmu, ale może także wydłużyć życie. To, w jaki sposób się odżywiamy ma bowiem ogromny wpływ na nasze zdrowie! Badania naukowe i wieloletnie obserwacje pokazują, że sposób odżywiania odgrywa istotną rolę w profilaktyce wielu chorób, także tych przewlekłych o ciężkim przebiegu.

Czym jest żywność funkcjonalna?

Zdrowy styl życia, czyli odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna to jedne z najpopularniejszych trendów ostatnich lat. I bardzo dobrze, bo aktywne życie oraz dbanie o pełnowartościowe posiłki przygotowywane z produktów wysokiej jakości, zawierających niezbędne składniki odżywcze to szansa na lepsze i dłuższe życie.

Odpowiedzią na ten stale rosnący prozdrowotny trend jest żywność funkcjonalna, która dzięki wysokiej wartości odżywczej pozytywnie wpływa na zdrowie oraz ogólne funkcjonowanie człowieka. Jej podstawowym celem jest zaopatrywanie organizmu w składniki odżywcze. Oprócz dostarczania niezbędnej dawki witamin i minerałów, żywność funkcjonalna wspomaga także procesy życiowe oraz poprawia kondycję fizyczną i psychiczną człowieka, jednocześnie minimalizując ryzyko rozwoju wielu schorzeń.

Początki idei żywności funkcjonalnej sięgają aż do Dalekiego Wschodu - za jej ojczyznę uznaje się Japonię, gdzie od blisko 40 lat produkuje się ją na szeroką skalę. To właśnie tam po raz pierwszy żywność funkcjonalną określono jako żywność o dużym potencjale prozdrowotnym.

Żywność funkcjonalną produkuje się w standardowy i tradycyjny sposób, jednak do jej produkcji wykorzystuje się surowce ze specjalnych hodowli lub udoskonala przez wzbogacanie produktów o dodatkowe składniki odżywcze. Tego typu produktom, oprócz standardowego zaopatrywania organizmu w niezbędne witaminy i minerały, przypisuje się korzystne działanie prozdrowotne, które poprawia funkcjonowanie całego organizmu oraz usprawnia zachodzące w nich procesy.

Produkty należące do żywności funkcjonalnej różnią się od siebie składem – można więc wyróżnić żywność: wzbogaconą, bogatobłonnikową, niskosodową, ubogoenergetyczną, probiotyczną czy niskocholesterolową.

Skład produktów żywności funkcjonalnej dostosowywany jest do potrzeb i problemów zdrowotnych konkretnej grupy konsumentów. Można więc podzielić ją również ze względu na wskazania zdrowotne – zupełnie inne produkty będą bowiem wskazane dla osób w podeszłym wieku i pacjentów chorujących na nowotwory czy choroby układu krążenia, a inne dla kobiet w ciąży, matek karmiących piersią czy aktywnych sportowców.

Aronia – polski superfood i popularny składnik żywności funkcjonalnej

Do żywności funkcjonalnej zalicza się także aronia – owoc uważany za najbogatsze źródło polifenoli na świecie, pochodzący z polskich plantacji. W owocach aronii znajdziemy całą gamę związków o działaniu antyoksydacyjnym: antocyjany, garbniki, flawonole i fenolokwasy, a także witaminy z grupy B, witaminę C i E oraz związki mineralne, takie jak: miedź, mangan, bor, kobalt i molibden.

Zawartość polifenoli w owocach aronii różni się w zależności od odmiany rośliny, warunków uprawy i czasu zbioru. Ich średnia zawartość oscyluje pomiędzy 2000-8000mg na 100g suchej masy.

Owoce aronii ceni się przede wszystkim za ich liczne właściwości prozdrowotne. Badania dowiodły, że spożywane regularnie w postaci nieprzetworzonej lub przetworzonej (np. w postaci soku): 

• minimalizują ryzyko rozwoju schorzeń układu sercowo-naczyniowego, 
• poprawiają profil lipidowy, 
• redukują poziom cholesterolu i trójglicerydów, 
• obniżają ciśnienie tętnicze krwi,
• zapobiegają rozwojowi cukrzycy,
• wykazują działanie antynowotworowe (głównie minimalizują ryzyko zachorowania na raka jelita grubego).

Co więcej, owoce aronii pełnią istotną rolę nie tylko w profilaktyce wielu schorzeń, ale mogą także wspomagać ich leczenie. Zaleca się spożywanie aronii i jej przetworów w przebiegu oraz prewencji choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz hiperlipidemii i hipercholesterolemii. Owoce aronii wykazują także działanie: kardioprotekcyjne (uszczelniają naczynia krwionośne, poprawiają ich elastyczność i regulują przepustowość), hepatoprotekcyjne, immunoprotekcyjne oraz przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe.

Wysoka zawartość składników odżywczych i liczne właściwości prozdrowotne sprawiły, że aronia stała popularnym składnikiem produktów żywności funkcjonalnej.

Potencjał prozdrowotny aronii jest naprawdę ogromny! Nie bez powodu znajdziemy ją na sklepowych półkach pod postacią dżemów, przetworów, soków, syropów i herbat. Owoce aronii są także popularnym składnikiem suplementów diety oraz farmaceutyków łagodzących objawy grypy i przeziębienia, a także tych zażywanych w celu wzmocnienia odporności. Z tego powodu aronia znalazła się też w składzie naszego preparatu Harmonix.

Chcąc zadbać o swoje zdrowie i chronić się przed rozwojem wielu chorób, powinniśmy jak najczęściej sięgać po aronię. I to pod każdą postacią: surowych owoców, przetworów, dżemów, soków czy herbat. Warto także sadzić ją w przydomowych ogródkach i korzystać z własnych zbiorów, co bez wątpienia - wyjdzie nam na zdrowie! 

Bibliografia:

1. Denev P., Čiž M., Kratchanova M., Blazheva D. (2019). Black chokeberry (Aronia melanocarpa) polyphenols reveal different antioxidant, antimicrobial and neutrophil-modulating activities. Food Chemistry, 284, 108-117
2. Białek M, Rutkowska J, Hallmann E, Aronia czarnooowocowa jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej, Żywności, Nauka, Technologia, Jakość, 2012, 6(85), 21-30
3. https://radioklinika.pl/zywnosc-funkcjonalna/
4. https://radioklinika.pl/owoce-jagodowe-aronia-antyoksydanty/