Czym są choroby autoimmunologiczne? Jakie są sposoby ich leczenia i w jakim zakresie nasze zioła mogą te kuracje wspomóc? Wiele pytań w komentarzach pod naszymi postami dotyczy chorób autoimmunologicznych. Postaramy się na nie odpowiedzieć w poniższym artykule.

Czym są choroby autoimmunologiczne?

Autoimmunizacja jest reakcją immunologiczną, w której układ odpornościowy nie potrafi rozróżnić antygenów „własnych” od „obcych” i kieruje swą siłę na własne tkanki, doprowadzając do ich niszczenia. Atakujące komórki układu odpornościowego wywołują stany zapalne, uszkadzają inne komórki i upośledzają czynność całego narządu.

Nie potrafimy w tej chwili dać pewnej odpowiedzi co do przyczyn tego stanu rzeczy. Przyjmujemy, że jest to kombinacja wpływu zarówno czynników wrodzonych – związanych z naszymi genami, jak i wpływu środowiska, które tę reakcję wywołuje.

Epidemiologia chorób autoimmunologicznych

Niestety schorzenia o podłożu autoimmunologicznym nie tylko są częste (3–8% populacji świata), ale też wciąż wzrasta zapadalność na nie. Są to choroby przewlekłe, które charakteryzują się okresami nawrotów i remisji.

Niektóre z chorób autoimmunologicznych atakują wyraźnie jedną tkankę lub narząd (np. w chorobie Hashimoto ucierpi tarczyca), a inne mają charakter układowy (np. toczeń). Jednak, jako że nasz organizm stanowi system naczyń połączonych, to zawsze w przypadku autoimmunologii ucierpi w końcu całe ciało.

Na tego typu chorobę może praktycznie zapaść każdy z nas – niezależnie od płci – choć kobiety statystycznie chorują częściej. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, że mając jedną chorobę autoimmunologiczną, możemy doświadczyć następnej. Jeśli w rodzinie są przypadki autoimmunologii, to ryzyko, że i my zachorujemy, jest większe. Jednak należy pamiętać, że w tym wypadku geny to nie wszystko. Zważywszy na duży wpływ czynników środowiskowych, można się spodziewać, że zachowując właściwą higienę trybu życia (szeroko pojętą), uda nam się takiego schorzenia uniknąć.

Przykłady chorób autoimmunologicznych

Do najczęściej występujących i poznanych chorób autoimmunologicznych należą m.in.:

• ogólnoustrojowe autoimmunologie związane z tkanką łączną – toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), reaktywne zapalenie stawów, twardzina, układowe zapalenie naczyń, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów, zespół Sjogrena;
• sarkoidoza;
• związane z tarczycą – choroba Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa;
• związane z jelitami – celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• związane z uszkodzeniem układu nerwowego – stwardnienie rozsiane, miastenia, ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia;
• związane z nadnerczami – choroba Addisona;
• związane z wątrobą – autoimmunologiczne zapalenie wątroby;
• związane z trzustką – cukrzyca typu 1;
• związana z żołądkiem – niedokrwistość złośliwa, czyli choroba Addisona-Biermera;
• związane ze skórą – łysienie plackowate i łuszczyca.

Objawy chorób autoimmunologicznych

Niestety, w związku z tym, że przeciwciała wytwarzane w chorobach autoimmunologicznych mogą dotyczyć przeróżnych tkanek i narządów, to nie da się objąć żadnym spisem występujących w nich objawów. Na dodatek często sprawiają one trudności diagnostyczne, gdyż trzeba je różnicować z wieloma podobnie manifestującymi się chorobami. I jakby tego było mało, jedna osoba może mieć kilka różnych chorób autoimmunologicznych. Należy mieć to na uwadze, diagnozując chorego. W związku z tym warto także skoordynować opiekę lekarską w zespoły interdyscyplinarne, które spojrzą na objawy chorego całościowo.

Oto przykłady schorzeń występujących często razem:

1. pacjenci z autoimmunologiami tarczycy mają często przeciwciała przeciwko błonie śluzowej żołądka (niedokrwistość złośliwa zdarza się u ok. 10% osób z niedoczynnością tarczycy i 1–2% z chorobą Gravesa-Basedowa) i/lub występujące w celiakii;
2. pacjenci z cukrzycą typu 1 mają często przeciwciała przeciwtarczycowe (wzrost ryzyka niedoczynności wzrasta 18 razy) i/lub występujące w celiakii;
3. pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (ale nie z chorobą Crohna) mają częściej autoimmunologiczne choroby tarczycy;
4. u ok. 20% pacjentów z celiakią stwierdza się autoimmunologiczne zapalenia tarczycy;
5. u ok. 15% pacjentów z autoimmunologicznym łysieniem plackowatym wzrasta ryzyko chorób autoimmunologicznych tarczycy;
6. u ok. 5–10% pacjentów z cukrzycą typu 1 stwierdza się występowanie celiakii;
7. u ok. 5% pacjentów z cukrzycą typu 1 zdiagnozowano dodatkowo anemię złośliwą;
8. u osób z celiakią częściej diagnozuje się także autoimmunologiczne choroby jelit, pierwotną żółciową marskość wątroby, bielactwo czy stwardnienie rozsiane;
9. u około 16% pacjentów z przewlekłą pokrzywką autoimmunologiczną stwierdza się obecność czynnika reumatoidalnego.

Diagnozując chorobę autoimmunologiczną, nie możemy brać pod uwagę tylko obecności charakterystycznych przeciwciał, bo nie zawsze ich występowanie przekłada się od razu na objawy i zniszczenie tkanek. Ale faktem jest, że warto już wtedy wdrożyć zwiększone środki ostrożności, aby choroba się nie rozwinęła.

Czynniki powodujące choroby autoimmunologiczne

Właściwie trudno określić jedną przyczynę, która wywołuje zaburzenia w układzie odpornościowym. Pod względem genetycznym sprawa dotyczy zmian nie w jednym, a wielu genach. Ale można pokusić się o wskazanie czynników środowiskowych, których wystąpienie zwiększa ryzyko zachorowania. Są to m.in.:

• infekcje (szczególnie wirusowe, ale i bakteryjne);
• niektóre leki;
• niezdrowa dieta;
• nieprawidłowa masa ciała;
• stres (szczególnie bardzo ostry lub długo trwający);
• czynniki hormonalne (np. choroba Hashimoto występuje 10–20 razy częściej u kobiet, możliwy jest też wpływ estrogenów, progesteronu i prolaktyny na ich powstawanie, mężczyźni mający niski poziom testosteronu częściej chorują na RZS);
• urazy (fizyczny, termiczny, związany z ostrym stanem zapalnym).

Na pewno należy także unikać innych czynników mogących ten proces wywołać, takich jak:

• narażenie na toksyny środowiskowe i zawodowe (np. pestycydy, chemikalia);
• narażenie na metale ciężkie;
• palenie papierosów.

Leczenie chorób autoimmunologicznych

Leczenie w chorobach autoimmunologicznych jest głównie objawowe i polega na zmniejszeniu aktywności układu odpornościowego poprzez stosowanie leków immunosupresyjnych. Dodatkowo lekami przeciwzapalnymi można zmniejszyć stan zapalny. W przypadku zniszczenia narządu stosuje się leczenie substytucyjne – podajemy pacjentowi brakujący hormon (np. lewotyroksynę w przypadku choroby Hashimoto i insulinę w cukrzycy typu 1).

Zasadnym pytaniem jest, czy my sami możemy coś zrobić, chorując na chorobę autoimmunologiczną. Patrząc na wyżej wymienioną listę czynników środowiskowych, wydaje się, że to nawet konieczne.
Skoro niewłaściwa, czasem niedoborowa dieta uaktywnia chorobę autoimmunologiczną, to dobrym działaniem będzie wprowadzenie zmian w jadłospisie. Warto przejść na zbilansowaną dietę składającą się w jak największej części z produktów nieprzetworzonych. Czasami konieczne są wykluczenia, tak jak np. wykluczenie glutenu w celiakii. Ale warto np. przytoczyć fakt, że w badaniach często obserwowano spadek miana przeciwciał przeciw tyreoglobulinie, jeśli pacjent był na diecie bezglutenowej.

Równie ważny dla zdrowia ciała i dający się osiągnąć cel to zmniejszenie wagi ciała. Często już zmiana nawyków dietetycznych pomoże, a włączenie łagodnej, ale regularnej aktywności fizycznej potęguje dobry efekt.
Tak samo porzucenie złych nawyków związanych z używkami wyjdzie nam tylko na zdrowie.

Czy zioła mogą pomóc w przebiegu chorób autoimmunologicznych?

I tu wracamy do pytań naszych pacjentów o możliwość stosowania naszych preparatów, jeśli cierpią na chorobę autoimmunologiczną. Przybliżmy możliwe korzyści:

1. Jako że stres i zaburzenia snu są jednymi z czynników wywołujących objawy autoimmunologii, to łagodzenie tych złych efektów poprzez stosowanie ziół wyciszających wydaje się w pełni zasadne. Nasza mieszanka HARMONIX zawiera zioła uspokajające, przeciwlękowe, ułatwiające zasypianie i pogłębiające naturalny sen. Ale dodatkowo zioła te mają również często działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co przynosi dodatkowe korzyści.
2. Ostatnio modne jest określenie „odporność pochodzi z jelit”, które wzięło się stąd, że to w jelitach „pracuje” duża część układu odpornościowego i tam możliwe są jego największe zakłócenia. Wprowadzenie więc do kuracji ziół o działaniu gojącym tkanki, przeciwzapalnych, regulujących mikrobiom i wzmacniających naruszoną barierę jelitową (CEMMUNIX Herbal) będzie świetnym działaniem łagodzącym nadmierną aktywność układu immunologicznego. Ponadto używane w chorobach zapalnych związanych z bólem (np. RZS) środki przeciwbólowe wpływają niekorzystnie na tkankę jelit i CEMMUNIX, gojąc tkanki, może łagodzić te efekty.
   Problemy w układzie krążenia związane z zastojem żylnym krwi i słabym odprowadzaniem limfy mogą również powodować stany zapalne, których chcemy w autoimmunologii uniknąć. Poza tym układ krwionośny nas odżywia i dotlenia, a układ limfatyczny oczyszcza. Wprowadzenie więc preparatu VENONIX w kłopotach z układem krążenia wesprze leczenie chorób autoimmunologicznych.

Podsumowanie

Wprowadzenie zdrowego trybu życia jest jednym ze sposobów postępowania w przebiegu chorób autoimmunologicznych. Może to spowodować, że wejdą one w stan remisji i nie będą się odzywać nawet przez lata. Zioła mogą również stanowić wsparcie w takiej terapii.